Padł kolejny niechlubny rekord. Chodzi o próby samobójcze dzieci i młodzieży

Beata Pieniążek-Osińska
22 stycznia 2024, 12:05 • 1 minuta czytania
Padł kolejny niechlubny rekord w Polsce. 2139 – tyle prób samobójczych i samobójstw osób do 18. roku życia odnotowano w 2023. Fundacja GrowSPACE alarmuje, że dramatycznie rośnie liczba prób samobójczych wśród najmłodszych, więc działania, aby, zatrzymać ten trend, trzeba podjąć natychmiast. Oprócz reformy psychiatrii, która już się rozpoczęła i zapewnia trzystopniową opiekę, niezbędna jest też psychoedukacja w szkołach dla dzieci i nastolatków, aby wiedzieli, jak radzić sobie z kryzysami.
Policyjne statystyki pokazują dramatyczny wzrost liczby prób samobójczych wśród najmłodszych. Lehtikuva Oy/ East News

W 2022 r. takich prób samobójczych było 2031. W 2023 już 2139. To drugi rok z rzędu, gdy te dramatyczne statystyki przekroczyły dwa tysiące. Jeszcze w roku 2020 r. takich prób było niewiele ponad 800, a w 2021 r. - 1439.

Fundacja GrowSPACE zebrała od wojewódzkich komend policji dane o liczbie prób samobójczych i samobójstw dzieci i młodzieży do 18. roku życia w 2023 roku.

W aż 8 województwach dane pokazują wzrost prób samobójczych dzieci i młodzieży do 18 roku życia.

Najwięcej prób samobójczych najmłodszych zostało zanotowanych w woj. pomorskim, gdzie było ich 406. W dalszej kolejności znalazły się województwa śląskie i łódzkie z odpowiednio 295 i 219 próbami samobójczymi. Dane te mogą jeszcze zmienić się nieznacznie w lutym, ponieważ okres statystyczny policji kończy się 31 stycznia.

– Dane pokazują, ile mamy jeszcze do zrobienia w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Przed nami sporo pracy, ponieważ statystyki z zeszłego roku powtórzyły się. Wiemy, że średni czas oczekiwania na konsultację na NFZ do psychiatry lub psychiatrii dziecięcej wyniósł 238 dni. Musimy pilnie działać, aby zwiększyć dostępność opieki – mówił Dominik Kuc z Fundacji GrowSpace na poniedziałkowej konferencji prasowej.

Jak przypomniał, w nowym budżecie zagwarantowano dodatkowe 3 mld zł na psychiatrię i onkologię dziecięcą, co pozwoli na jeszcze lepszą opiekę w ramach reformowanej opieki psychiatrycznej i ośrodków na trzech poziomach referencyjności.

Psychoedukacja to profilaktyka

Jednak tym, co wymaga też pilnych działań - jak przekonuje Dominik Kuc - są działania na rzecz tzw. "referencyjności 0".

– To nie tylko kolejny szpital i oddział, ale również pomoc ambulatoryjna, pomoc psychologiczna, środowiskowa, profilaktyka, psychoedukacja. Eksperci i ekspertki są zgodni, że ogromną większość tych statystyk można zatrzymać właśnie za pomocą "poziomu zero" – przekonuje Dominik Kuc.

Według fundacji niezbędne są też zmiany w zakresie wyceny świadczeń NFZ, aby zatrzymać odpływ specjalistów i specjalistek do sektora prywatnego.

– W środku kryzysu suicydalnego dzieci i młodzieży musimy zwrócić uwagę na potrzeby najmłodszych. Od nich usłyszymy, że chcą oni być pewni, że w sytuacji kryzysowej w ich szkole będzie psycholog gotowy, by im pomóc. W szkole zagościć na stałe musi też psychoedukacja. My uczniowie, niezależnie od szkoły, w jakiej jesteśmy, chcemy wiedzieć, jak radzić sobie emocjami i zapobiegać kryzysom, zanim się pojawią – zaznacza z kolei Mateusz Trzaska, uczeń.

Dlaczego młodzi ludzie podejmują próby samobójcze?

Paulina Filipowicz, psycholożka z fundacji GrowSPACE, nie ma wątpliwości, że psychoedukacja jest niezbędna, ponieważ młodzi ludzie muszą nauczyć się tego, jak radzić sobie ze swoimi emocjami, z kryzysem psychicznym, wiedzieć, jak zachować się, gdy ich kolega przejawia sygnały, które mogą świadczyć o tym, że ma myśli samobójcze.

– Specjaliści mówią coraz częściej o "syndromie podłego świata", który szczególnie miałby dotykać młode pokolenie – tłumaczy psycholożka. Jak dodaje, do młodych ludzi nieustannie dociera ogromna ilość informacji o najróżniejszych zagrożeniach, które dzieją się na świecie i które wyprzedzają ich emocje.

Psychoedukacja jest potrzebna nie tylko wśród samych uczniów, ale również wśród rodziców oraz kadry pedagogicznej. Niezbędna jest wiedza i świadomość o tym, jakie sygnały świadczą o zagrożeniu samobójczym i jak udzielać pierwszej pomocy emocjonalnej, aby uniknąć kolejnych tragedii. Znajdujesz się w trudnej sytuacji, przeżywasz kryzys, masz myśli samobójcze?

Telefon interwencyjny dla osób w trudnej sytuacji życiowej Kryzysowy Telefon Zaufania – wsparcie psychologiczne: 116 123 czynny codziennie od 14.00 do 22.00 – Całodobowe centrum Wsparcia dla osób w kryzysie emocjonalnym: 800 70 22 22 – Bezpłatny kryzysowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111 – Jeśli w związku z myślami samobójczymi lub próbą samobójczą występuje zagrożenie życia, w celu natychmiastowej interwencji kryzysowej zadzwoń pod numer 112 lub udaj się na oddział pogotowia do miejscowego szpitala psychiatrycznego.